Igły maszynowe - jak dobrać odpowiednie. Wyjaśnienie oznaczeń i najczęstszych problemów.

Igła jest nieodłącznym elementem maszyny do szycia, ale wybór w igłach jest tak duży, a oznaczenia na pierwszy rzut oka nieoczywiste, że można mieć mętlik, których właściwie igieł potrzebujemy.W poniższym wpisie postaramy się przybliżyć Wam nieco dokładniej temat igieł do maszyn.

Wyróżniamy trzy grupy igieł:
- igły szwalnicze
- igły dziewiarskie
- igły do szycia ręcznego

Dziś zajmiemy się tylko igłami szwalniczymi, czyli po prostu maszynowymi.
Historia igieł sięga kilkunastu tysięcy lat wstecz.Po wiekach prób, eksperymentów i udoskonalania obecnie możemy powiedzieć, że współczesne igły są niemal doskonałe.

Aby mieć pewność, że dobieramy odpowiednią igłę do naszej maszyny, najlepiej sprawdzić jakie igły zaleca producent maszyny, na której szyjemy. Na przykład maszyny marki Janome w procesie produkcji są kalibrowane przy wykorzystaniu igieł marki Organ, dlatego zalecane jest używanie właśnie tych igieł przy szyciu na maszynach Janome. 

Możemy zastosować ogólny podział igieł ze względu na:
- system (w tym rodzaj czubka),
- grubość igły,
- typ maszyny do której pasuje (np. maszyna wieloczynnościowa, overlock, maszyna przemysłowa)

Zanim przejdziemy do omówienia typów igieł, przestudiujemy BUDOWĘ IGŁY MASZYNOWEJ.



KORPUS - zakończenie ułatwiające zamocowanie igły w igielnicy

KOLBA - część igły trzymana przez wkręt mocujący lub uchwyt igielnicy. Kolba igły najczęściej jest półpłaska - czyli jedna jej strona jest okrągła, druga zaś płaska i jest to najczęściej spotykany rodzaj kolby w igłach do maszyn domowych. Igły z kolbami okrągłymi przeznaczone są głównie do maszyn przemysłowych oraz niektórych starszych modeli maszyn domowych.

OSTRZE - nazywane jest też częścią roboczą igły. To odcinek od kolby do czubka, zawierający w sobie trzon, oczko i czubek igły.

DŁUGI ROWEK - po jednej stronie ostrza igły znajduje się rowek ochraniający nitkę w momencie w którym jest ona wciągana w dół przez materiał w trakcie tworzenia ściegu, nić po prostu się w nim chowa

OCZKO - znajduje się w dolnej części ostrza i to przez nie przechodzi nitka.

CZUBEK (ostrze) - jest on ukształtowany w taki sposób, aby zapewnić możliwie jak najlepsze przenikanie materiału. To rodzaj czubka ma największe znaczenie przy doborze igły do rodzaju szytego materiału.

WYBRANIE - umożliwia ono ustawienie czubka chwytacza możliwie najbliżej osi igły.

Podział igieł ze względu na:

SYSTEM - określa on wymiary igły odpowiednio do typu maszyny, uwzględniając między innymi maszynę i rodzaj ściegu. Igły zostały zaprojektowane z różnymi parametrami dotyczącymi długości ostrza, grubości, rodzaju chwytu, oczka itp. Systemy oznacza się symbolami literowo-cyfrowymi, ustalanymi przez producentów. Maszyny wymagają stosowania określonego systemu igieł.
Chociaż może to brzmieć tajemniczo, tutaj sprawa jest dość prosta, ponieważ większość maszyn domowych współpracuje z igłami w systemie 130/705H (i tak są one oznaczane na opakowaniu)* inne systemy są oznaczane na przykład tak: 15x1, HAx1, Singer 2020, 206x15 czy PFx130Tutaj trzeba również dodać, że producenci niestety nie mają wspólnego systemu oznaczania igieł i poszczególne oznaczenia literowe bądź liczbowe mogą być różne. Poniżej podajemy najczęściej spotykane oznaczenia igieł, ale nie jedyne. Możecie się więc spotkać również z innymi oznaczeniami danego typu igły niż tylko te wymienione.

Czubek igły – możemy właściwie zastosować najprostszy podział na czubek ostro zakończony (tzw. igły ostre) i czubek zakończony kulką (tzw. igły tępe). Potoczne nazwy „igła ostra” i „igła tępa” wzięły się od tego w jaki sposób igła przebija się przez materiał. I tak: igły „ostre”, zakończone w szpic przechodząc przez materiał robią w nim dziurkę przecinając włókna, natomiast igły „tępe”, zakończone na okrągło, przechodzą przez materiał rozsuwając jego włókna na boki i nie przecinając ich.
W dużym uproszczeniu można powiedzieć, że igły ostre przeznaczone są do szycia tkanin, a igły tępe do szycia dzianin.

Rozróżniamy kilka rodzajów czubka igły, tutaj pokazane są te najczęściej używane i najpopularniejsze:

IGŁA UNIWERSALNA (R) - stosowana do większości tkanin. Ma standardowy półokrągły i lekko ostry czubek. Oznaczana jest symbolami 130/705H



IGŁA JERSEY/BALLPOINT - igła zakończona okrągłym czubkiem ze średnią kulką. Stosowana do szycia grubszych dzianin o średnich i dużych oczkach oraz do średnich i grubych denimów. Jej oznaczenia to 130/705H-SUK



IGŁA STRETCH - igła zakończona okrągłym czubkiem, stosowana do szycia lekkich, delikatnych, elastycznych dzianin o dużej gęstości oczek oraz ze względu na swoją budowę nadaje się do szycia, gęstych tkanin z elastanem (stretchem) w składzie. Oznaczana jest jako HX1SP, H-S lub SES



IGŁA JEANS/DENIM - igła z czubkiem ostro zakończonym, do szycia jeansu i denimu.Ze względu na to, że jest bardzo ostra, nadaje się również do ekoskóry, folii, czy tkanin powlekanych i laminowanych. Oznaczana jest symbolami H-J, J lub Jeans.



IGŁA MIKROTEKS - również posiada ostre zakończenie, jest cienka, smukła i służy do szycia tkanin delikatnych, cienkich takich jak batyst, szyfon jedwab. Oznaczana jest literami H-M



IGŁA DO SKÓRY - z ostro zakończonym czubkiem (ostrzem tnącym). Jej zadaniem jest przecięcie materiału, więc nie polecamy szyć nią dzianin, ani delikatnych tkanin, bo mogą powstać dość duże dziurki w miejscach wkłuć. Najlepiej sprawdza się przy szyciu skóry naturalnej. Jej oznaczenie to LR /LEATHER/ H-LL



IGŁA DO NICI METALICZNYCH  - do szycia nićmi metalicznymi. Posiada ona duże oczko, przez które nić metaliczna będzie łatwiej się przesuwać. Oznaczana symbolem METALLIC lub MET.



IGŁA PODWÓJNA (TWIN) - jest to dość specyficzna igła, bo na jednej kolbie osadzone są 2 igły. Można powiedzieć, że imituje ścieg drabinkowy wykonywany przez renderki(coverlocki) bądź owerloki wyposażone w funkcję tego ściegu. Najczęściej służy do podkładania np. rękawów, dołów w bluzkach, czy nogawek w legginsach, a także do szycia ozdobnego (możemy szyć np. dwoma różnymi kolorami nici). Szyjąc igłą podwójną tworzymy dwa równoległe ściegi proste, a od spodu zygzak. Chcąc jej używać musimy sprawdzić w instrukcji czy nasza maszyna jest przystosowana do szycia podwójną igłą. Maszyna musi na pewno posiadać funkcję ściegu zygzak żeby móc takiej igły używać (ale nie jest to jedyne kryterium, dlatego trzeba przeczytać instrukcję danego urządzenia). Do podwójnej igły potrzebujemy dwóch szpulek nici, które nawlekamy przez te same punkty w maszynie, jedynie przy igle wkładamy jeden koniec nici do prawej igły, a drugi do lewej. 

Jeśli na naszej maszynie można szyć za pomocą podwójnej igły, należy dobrać taką z odpowiednim rozstawem. Rozstaw igieł to szerokość pomiędzy obydwoma ściegami prostymi, mierzona w milimetrach. Oznaczany on jest cyframi od 2 do 8, więc jeśli igła ma rozstaw 4 to odległość pomiędzy ściegami prostymi będzie wynosić 4 mm. To, jaki rozstawi igieł możemy wybrać do naszej maszyny określa maksymalna szerokość zygzaka jakim możemy szyć. Jeśli maksymalna szerokość zygzaka w naszej maszynie to 5mm, wówczas nie możemy użyć igły o rozstawie 6 mm, ponieważ otwór w płytce ściegowej jest za wąski na tak szeroką igłę. Wybierzmy wtedy igłę o szerokości od 2 do 5 mm.
Na opakowaniach podwójnych igieł możemy więc spotkać takie zapisy 2,5/75 ; 6/90 ; 80/3 ; 90/2 oznaczające grubość igieł oraz ich rozstaw względem siebie.



Wśród igieł podwójnych wyróżniamy podział na igły uniwersalne i igły do dzianin, warto o tym pamiętać dokonując zakupu.

IGŁA POTRÓJNA (triple) – używana tak samo jak opisana wyżej igła podwójna, jednak na jednej kolbie osadzone są aż 3 igły i rozstaw jest oznaczeniem dwóch skrajnych igieł. Czyli igła o symbolu 70/5 to igły o grubości 70 i najszerszym rozstawie o szerokości 5mm, igła środkowa, jest równo pomiędzy skrajnymi.

Poza tym istnieje jeszcze kilka typów igieł, wymienione wyżej to tylko te najbardziej popularne.Inne typy igieł według oznaczeń to:
* H-E - do haftu
* H- Q = do pikowania (quiltingu)
* WING - igła ze skrzydełkami do mereżki
* H TWIN/H TWIN STRETCH - podwójna igła/podwójna igła do dzianin
* H TRIPLE - igła potrójna
* EL - do overlocka

GRUBOŚĆ IGŁY - Kolejnym ważnym aspektem przy wyborze igły jest jej grubość. Generalnie powinniśmy się zawsze kierować zasadą, że igła nie powinna być zbyt gruba. Im cieńsza igła, tym mniejszą dziurkę pozostawi w materiale, dzięki temu szew będzie bardziej estetyczny.
W maszynach domowych raczej nie powinniśmy używać igieł o grubości większej niż 100.
Grubość igieł jest zwykle podawana według dwóch sposobów. Pierwszy z nich to numeracja metryczna (Nm) oznaczająca wymiar średnicy ostrza (trzonu) w setnych milimetra. Oznacza to tyle, że igła o oznaczeniu 70 ma 0,7 mm, a ta z oznaczeniem 100 ma 1 mm. Drugi to system nazywany SINGER odnosi się do systemu amerykańskiego, gdzie numer odpowiada rozmiarowi.

Producenci igieł często na opakowaniach stosują oba systemy oznaczania, stąd możemy się spotkać z oznaczeniem przykładowo 100/16 lub odwrotnie 14/90. 

Ostatni z podziałów to podział według typu maszyny. (Na przykładach maszyn domowych)
* Igły do maszyn wieloczynnościowych - szeroko zostały opisane wyżej.
* Igły do overlocków - najczęściej oznaczone są symbolem ELX705. Najbardziej popularne i najczęściej stosowane tutaj również są igły półpłaskie. Igły do overlocków mają nieco inną specyfikację. Gdyby nastała pilna potrzeba skorzystania z overlocka, a dedykowanych igieł pod ręką brak, to można użyć igieł uniwersalnych, które też się sprawdzą. Jednak różne systemy i rodzaje igieł powstały właśnie po to, aby wydobyć najlepsze parametry z maszyn, używajmy więc igieł dedykowanych danemu rodzajowi urządzenia. Zawsze warto mieć w zapasie jeden komplet igieł, tak dla spokoju.
Na opakowaniach igieł do overlocka nie znajdziemy podziałów ze względu na rodzaj materiału. Igły do overlocka są uniwersalne i różnią się głównie grubością. Najbardziej uniwersalna grubość dla igieł do overlocków to 80-90 i takie najlepiej stosować.

Najczęstsze pytania pojawiające się przy korzystaniu z igieł maszynowych

* Jak sprawdzić kiedy igła się stępiła i wymaga wymiany?
Jak wiadomo igły zużywają się w trakcie użytkowania. Kiedy igła jest tępa może uszkodzić szyty materiał,dlatego wymaga wymiany.Przy stępione igle do tkanin słychać charakterystyczne stukanie igły o materiał podczas szycia.Natomiast igłę do dzianin najłatwiej sprawdzić wykonując szybki test przy pomocy pończochy. Rozciągamy ją i wbijamy igłę kilka razy, jeśli porobią się oczka, to znak, że igłę należy wymienić na nową.

* Na co należy zwrócić uwagę przy wymianie igły na nową?
Trzeba upewnić się , że system danej igły jest dobrany do maszyny- kąt igły musi być prawidłowy po zamocowaniu- igła musi być wsunięta do końca w uchwycie mocującym- rozmiar igły/oczko musi pasować do zastosowanej nici- po zamocowaniu igły przed rozpoczęciem szycia należy przekręcić koło maszyny ręcznie, aby upewnić się, że igła nie dotyka żadnych części i została zamocowana poprawnie

*Jak określić właściwą grubość nici do danej igły?
Należy wziąć kawałek min. 50 cm nici, nawlec przez oczko igły. Nić chwycić pionowo i igłę ustawić u samej góry.Jeśli:- igła jest za duża, będzie swobodnie opadać po nitce- igła jest za mała będzie się utrzymywać w pierwotnym miejscu nawleczenia- igła ma właściwą grubość będzie powoli, spiralą opadać w dół po nitce

Najczęstsze przyczyny łamania się igieł  nieodpowiednia grubość igły do szytego materiału,- złe zamocowanie igły w maszynie,- zastosowanie igły złej jakości,- ciągnięcie materiału w trakcie szycia, co często zdarza się osobom początkującym, ale nie zniechęcajcie się łamaniem igieł, tylko ćwiczcie precyzję :)

MAMY NADZIEJĘ, ŻE PO PRZECZYTANIU TEGO ARTYKUŁU WIECIE JUŻ WIĘCEJ NA TEMAT IGIEŁ DO WASZYCH MASZYN DO SZYCIA I OVERLOCKÓW :)



Opracowanie:
Katarzyna Sroka
Natalia Białowolska